Wrzesień w sadzie i ogrodzie to czas intensywnych przygotowań do pierwszych przymrozków – to właśnie teraz zbieramy ostatnie owoce i warzywa zasiane lub zasadzone wiosną i latem. W kuchni wrzesień to prawdziwy festiwal smaków, dań pięknych i kolorowych, tak jak prawdziwa polska złota jesień. Przepisy sezonowe na wrzesień to przede wszystkim dania aromatyczne, rozgrzewające i sycące. Gdy po upalnym lecie zaczynają pojawiać się pierwsze jesienne mgły i przymrozki musimy przygotować nasz organizm na walkę z chłodem i brakiem słońca. O to wszystko zadbała natura dając nam jesienne warzywa i owoce, które najlepiej smakują właśnie w tym miesiącu a dzięki swoim właściwościom dobrze przygotują nasz organizm do jesiennej słoty!
Jesienne, wrześniowe szklarnie i grządki przepełnione są niepowtarzalnym aromatem. Zapach dojrzewających pomidorów, barwa i smak sprawiają, że są to najchętniej jedzone warzywa przez cały rok, choć najlepiej smakują właśnie teraz. Choć pomidory pochodzą z Peru, w Europie kojarzone są głównie z kuchnią włoską. Do Polski dotarły dopiero w XIX wielu a mimo to na stałe zapisały się w naszym rodzimym jadłospisie pod postacią zupy pomidorowej, sosu czy dodatku do gulaszy i potrawek. Pomidory mają nie tylko wyjątkowy smak ale również właściwości. Czerwony barwnik występujący w tych warzywach to likopen – najsilniejszy antyutleniacz z grupy karetonoidów. Likopen nie jest neutralizowany w obróbce cieplnej a wręcz przeciwnie: przetwory z pomidorów zawierają go więcej niż surowe warzywa! Dla zdrowia i urody warto więc jeść pomidory pod każdą postacią. Pomidory to również bogate źródło potasu, wapnia, żelaza i fosforu. Znajdziemy w nich takie witaminy jak: C, A, E, K, tiaminę czy ryboflawinę.
We wrześniu powinniśmy również zajadać się porami. Wyrazisty i ostry smak pora doskonale sprawdza się w bulionach, sałatkach, surówkach czy tartach. Pory opisywane były już w Biblii – uprawiano je bowiem w Egipcie, Rzymie i Grecji. W Polsce znane są od czasów średniowiecznych a stosowane były nie tylko jako składnik dań, ale również lekarstwo. Pory znane są z właściwości bakteriobójczych, okłady z liści pora w medycynie ludowej wykorzystuje się nie tylko jako środek odkażający rany, ale również lek na artretyzm i reumatyzm. Jedzenie porów zalecane jest anemikom, gdyż warzywo to cechuje się dużą zawartością żelaza.
Koniec września to czas zbioru jabłek – najsmaczniejszych późnych odmian. Najpopularniejszymi są Corntlandy, Mekintosze, Lobo czy Ligole. Jabłka są ponoć najchętniej spożywanymi owocami na świecie – nie bez przyczyny. Te aromatyczne owoce zawierają cały wachlarz pozytywnych właściwości, które dobroczynnie wpływają zarówno na zdrowie jak i urodę. Zawierają bowiem pektyny, które obniżają cholesterol i witaminy C zwalczającej wolne rodniki. Jabłka są cennym źródłem potasu oraz żelaza. Oprócz tego wzmacniają układ krążenia, układ nerwowy oraz korzystnie działają na cały przewód pokarmowy. Dużą zaletą jabłek jest również to, że surowe owoce, zerwane z drzewa mogą być przechowywane w odpowiednich warunkach do 10 miesięcy. Chyba nikt nie wyobraża sobie jesiennych dni bez kompotu z jabłek czy szarlotki. Jeśli poszukujesz niebanalnego przepisu na deser z jabłkami, zachęcamy do spróbowania przepisu na jabłkowy sen dla siedmiu.
We wrześniu zaczynają się pierwsze zbiory orzechów. Zarówno orzechy laskowe, jak i włoskie zawierają mnóstwo cennych składników odżywczych. Są bardzo kaloryczne, jednak warto włączyć je do codziennej diety. Znaczna wartość energetyczna orzechów jest wynikiem wysokiej zawartości nienasyconych kwasów tłuszczowych dobrze działających na pracę serca i obniżających cholesterol. Największą zawartość nienasyconych kwasów tłuszczowych posiadają orzechy włoskie – zjedzenie trzech orzechów dziennie pokrywa dzienne zapotrzebowanie na kwasy omega-3! Orzechy to przekąska, która znakomicie wpływa na pracę mózgu, gdyż zawiera witaminy z grupy B i E. Jeść je powinny osoby przemęczone, ponieważ orzechy są źródłem magnezu doskonale działającego na układ nerwowy.
Pierwsze jesienne dni to czas zbioru polskiej cytryny – pigwy. Choć owoc ten jest niedoceniany, warto odkryć go na nowo, gdyż odpowiednio przygotowany ma wyśmienity smak i jest orężem w walce z przeziębieniami. Pigwa jest owocem, który jada się po przetworzeniu. Surowa jest twarda i kwaśna dlatego wykorzystuje się ją do różnego rodzaju przetworów: soków, marmolad, dżemów a także nalewek czy win. Pigwa jest bogatym źródłem witaminy C, zawiera również takie składniki jak potas, wapń, żelazo, magnez, miedź i fosfor. Warto wykorzystywać ją nie tylko jesienią, ale spożywać przetwory z pigwy zawsze przy przeziębieniu czy grypie. Pigwa ma charakterystyczny smak, który chętnie wykorzystywany jest również w słodkich wypiekach.
Wrzesień to idealny czas na zapełnianie spiżarek i winnic – zadbajmy więc o to, by były one pełne smaku i zdrowia. Słoiczek jesiennych konfitur jest bowiem w stanie rozjaśnić najbardziej ponury zimowy wieczór, przypominając smakiem i aromatem ostatnie promienie jesiennego słońca.